W dniu 1 stycznia 2019 roku w życie weszły przepisy nowelizujące ustawę z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych. Nowe regulacje wprowadzają ważne zmiany w prawie związkowym, spośród których na szczególną uwagę zasługują:

1. Realizacja wygranej przez OPZZ w dniu 2 czerwca 2015 roku sprawy przed Trybunałem Konstytucyjnym: rozszerzenie prawa koalicji związkowej na osoby wykonujące pracę na podstawie innej niż stosunek pracy, jeżeli:

• nie zatrudniają do tego samego rodzaju innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz
• mają takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.

Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych otrzymały zatem osoby wykonujące pracę zarobkową na podstawie umów cywilnoprawnych (m.in. umowa o dzieło, zlecenia, świadczenia usług) oraz samozatrudnieni.

2. Podwyższono progi tzw. reprezentatywności zakładowej:

• 8% (dla organizacji przynależących do reprezentatywnych central związkowych) oraz
• 15% (dla pozostałych organizacji związkowych).

3. Przy ustalaniu regulaminu wynagradzania, premiowania, pracy, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, planu urlopów, określonych okresów rozliczeniowych przy określaniu reprezentatywności organizacji związkowej będzie brany pod uwagę dodatkowy czynnik, a mianowicie zrzeszanie co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. Jest to zabezpieczenie przed tym, aby w rozmowach dotyczących ważnych spraw pracowniczych uczestniczyły organizacje mogące się wykazać odpowiednią liczbą członków będących pracownikami, a nie jedynie np. zleceniobiorcami.
4. Wprowadzono zasadę: dana osoba może być uwzględniona na rzecz uprawnień tylko jednej – wskazanej przez tą osobę – zakładowej organizacji związkowej.
5. Wprowadzono szczegółowe zapisy dotyczące nierównego traktowania z powodu przynależności związkowej (np. odmowa zatrudnienia związkowca, niekorzystne kształtowanie jego wynagrodzenia, pomijanie przy podwyżkach czy awansach, a także przy typowaniu do szkoleń). Ciężar dowodu: po stronie pracodawcy, który musi udowodnić, iż podejmując konkretne decyzje kierował się obiektywnymi powodami.
6. Na rzecz uprawnień zakładowej organizacji związkowej, oprócz pracowników, będą zaliczane również inne osoby wykonujące pracę zarobkową pod warunkiem, iż osoby te świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy.
7. Obowiązek informacyjny zakładowej organizacji związkowej względem pracodawcy o liczbie członków – co 6 miesięcy, w terminie do 10 lipca i do 10 stycznia.
8. Każda z organizacji związkowych oraz pracodawca może zgłosić pisemne zastrzeżenie co do liczebności danej zakładowej organizacji związkowej. Wówczas ta organizacja związkowa musi wystąpić do sądu o weryfikację liczby członków. Jeżeli organizacja, wobec której zgłoszono zastrzeżenie, prawomocnie wygra sprawę, to wówczas przez okres 1 roku nikt nie może ponownie podważać jej liczby członków.
9. W przypadku dwóch lub więcej reprezentatywnych organizacji związkowych należących do centrali związkowej wchodzącej w skład RDS – w razie negocjacji spraw zbiorowych – należy utworzyć wspólną reprezentację. W przypadku jej niewyłonienia, reprezentatywną organizacją związkową jest najliczniejsza oraz każda inna pod warunkiem, że zrzesza co najmniej 15% załogi.

Uwaga: powyższa zasada nie ma zastosowania do pozostałych uprawnień reprezentatywnych organizacji związkowych, np. w zakresie szczególnej ochrony działaczy związkowych.

10. Wskazano przykładowy katalog informacji udzielanych przez pracodawcę na wniosek zakładowej organizacji związkowej. Znalazły się w nim m.in. informacje dotyczące:

• działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy,
• warunków pracy i zasad wynagradzania,
• stanu i struktury zatrudnienia.

Pracodawca udziela zakładowej organizacji związkowej informacji w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

11. Wprowadzono dwa terminy na wyrażenie zgody lub odmowę wyrażenia zgody przez zarząd zakładowej organizacji związkowej na zwolnienie chronionego działacza związkowego:

• 14 dni roboczych w przypadku zamiaru wypowiedzenia stosunku prawnego przez pracodawcę,
• 7 dni roboczych w przypadku zamiaru rozwiązania stosunku prawnego przez pracodawcę.

Uwaga: w przypadku upływu tych terminów – brak reakcji zarządu organizacji związkowej traktowany będzie jako wyrażenie zgody na dokonanie danej czynności przez pracodawcę.

12. W razie bezprawnego zwolnienia chronionego działacza związkowego, wykonującego pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, działaczowi będzie przysługiwała jedynie rekompensata w wysokości 6 – miesięcznego wynagrodzenia. Osoba ta może jednak dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia przenoszącego wysokość rekompensaty.
13. Wprowadzono regulacje karne (kara grzywny) w stosunku do działaczy związkowych w przypadku:

• podania zawyżonej liczby członków związku zawodowego w celu uzyskania uprawnień zakładowej organizacji związkowej lub reprezentatywnej zakładowej organizacji związkowej,
• przeznaczania dochodu z działalności gospodarczej prowadzonej przez związek na cele niesłużące realizacji zadań statutowych związku lub dzielenie go pomiędzy członków związku,
• braku zawiadomienia KRS w terminie 30 dni o zmianach do statutu.

• braku zawiadomienia KRS w terminie 30 dni o zmianach do statutu.opracował :Wydział Prawny OPZZ

Związek Zawodowy Górników w Polsce w partnerstwie z Federacją Związków Zawodowych Pracowników Spółdzielczości, Produkcji, Handlu i Usług w Polsce, od 1 stycznia 2018 roku do 31 października 2020 roku będzie realizował projekt pt. „Dobre prawo wymaga kompetentnych autorów”. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, oś priorytetowa – Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, działanie 2.16 Usprawnienie procesu stanowienia prawa. Beneficjentami projektu będą członkinie/członkowie ZZG w Polsce, FZZPSPHiU w Polsce oraz Rady OPZZ Województwa Śląskiego. Celem projektu jest wzrost potencjału tych organizacji, poprzez udział ich członków w szkoleniach, doradztwach i warsztatach oraz podwyższenie ich kompetencji niezbędnych do czynnego udziału w procesie stanowienia prawa. Tematy realizowanych szkoleń to:

1. Tworzenie prawa na poziomie kraju i zakładu pracy, a uprawnienia związków zawodowych
2. Zasady procesu legislacyjnego
3. Sprawozdawczość i rozliczenia organizacji związkowych
4. Usprawnienia strony społecznej w kontekście ustawy o związkach zawodowych, RDS i Kodeksu Pracy
5. Ustawa o sporach zbiorowych
6. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
7. Prawo pracy
8. Analiza finansowa przedsiębiorstwa
9. Ustawa o ochronie danych osobowych
10. Debata publiczna
11. Współpraca z innymi osobami
12. Negocjacje i mediacje w procesach tworzenia prawa
13. Ubezpieczenia społeczne – emerytury i renty
14. Ubezpieczenia społeczne – zasiłki na wypadek choroby i macierzyństwa

Liczba miejsc w projekcie jest ograniczona, dlatego uczestnik musi spełnić określone kryteria rekrutacyjne. Z udziału w projekcie nie są wykluczone osoby, które uczestniczyły już w innych projektach współfinansowanych ze środków EFES. Szczegółowe informacje można uzyskać w zakładowych organizacjach związkowych uczestniczących w projekcie.

Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie

W dniu 30.10.2017 zakończyliśmy projekt POWR.02.02.00-00-0075/16 Wsparcie na rzecz zarządzania strategicznego spółdzielni.

Dzięki projektowi spółdzielnie mogą lepiej zaplanować swój rozwój i środki finansowe na jego realizację.

Wszystkim spółdzielcom dziękujemy za udział w projekcie i życzymy dalszych sukcesów

Federacja Związków Zawodowych Pracowników Spółdzielczości Produkcji Handlu i Usług w Polsce (Lider projektu) oraz Partnerzy Projektu: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Mazowieckie Zrzeszenie Handlu Przemysłu i Usług, SLG International Training Center Sp. z o.o. zapraszają małe i średnie Spółdzielnie Społem i Gminne Spółdzielnie Samopomoc Chłopska do udziału w projekcie:

 „Wsparcie na rzecz zarządzania strategicznego spółdzielni”

Celem projektu jest opracowanie strategii/planów rozwojowych przez 74 Spółdzielnie – zatrudniające od 26 do 249 osób – oraz monitoring i doradztwo w zakresie ich wdrożenia w okresie 01.09.2016 do 31.10.2017r.

W ramach opracowania strategii/planów rozwojowych zaplanowano analizę następujących obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa:

a) zasobów wewnętrznych – doradca przedstawi główne wnioski z analizy zasobów rzeczowych, informatycznych i ludzkich (np. w zakresie systemów motywacyjnych, ocen pracowniczych, szkoleń, komunikacji wewnętrznej). Na podstawie map kompetencji określi luki kompetencyjne i wskaże te, które w obecnej sytuacji są najważniejsze do zniwelowania, aby osiągnąć cele przedsiębiorstwa;

b) finansów – doradca określi podstawowe trendy rozwojowe firmy oraz wskaże ich przyczyny i źródła;

c) rynku – doradca opracuje kluczowe wnioski nt. asortymentu, rynków zbytu, kanałów dystrybucji oraz konkurencji, w tym oceni efektywność i zasadność wykorzystywania poszczególnych z nich. Sformułuje kluczowe wnioski nt. pozycji Przedsiębiorcy na rynku – będą one w szczególności dotyczyć obecnych i potencjalnych mocnych i słabych stron oferty oraz szans i zagrożeń na rynku;

d) procesów wewnętrznych – doradca sformułuje kluczowe wnioski i obserwacje dotyczące struktury organizacyjnej Przedsiębiorcy, jej mocnych i słabych stron, możliwości wprowadzenia usprawnień (np. na podstawie porównania z innymi przedsiębiorstwami w danej branży).

Każda średnia Spółdzielnia może skorzystać z 56 godz. doradztwa, a mała z 39 godz. przeznaczonego na opracowanie planów rozwojowych (w tym raporty), monitoring i doradztwo w zakresie ich wdrożenia. Doradztwo realizowane będzie w przedsiębiorstwach.

Opracowanie strategii/planu rozwojowego dofinansowane jest w 90% , wkład własny dla Spółdzielni  wynosi 10% kosztów.

Korzyści dla Spółdzielni z udziału w projekcie:

• Posiadanie strategii/planu rozwojowego:

– daje pierwszeństwo przy staraniu się o środku unijne z Funduszu Europejskiego w obecnej perspektywie finansowej,

–  pozwala na wykorzystanie dokumentu w przyszłych opracowaniach takich jak: biznes plany, wycena firmy, wnioski kredytowe i dotacyjne itp., co obniża koszty nowych opracowań,

– pomaga w podejmowaniu racjonalnych decyzji inwestycyjnych.

• przyczynienie się do opracowania kierunków działania spółdzielni przez KZRSS „Społem”,
• wpływ na działania interwencyjne prowadzone przez Radę Dialogu Społecznego, w szczególności Komisję ds. Handlu i Gospodarki. Interwencje będą opracowane w kontekście sytuacji spółdzielni – pod kątem dostępnych ustaw i dekretów prawnych, w tym ustawy o spółdzielczości, ustawy wdrożeniowej funduszy europejskich.