Wypadnie rozróżnić co najmniej trzy rodzaje legend naukowych: dotyczące przeszłości, odnoszące się do teraźniejszości i będące zwiastunami przyszłości.Typowe rodzaje legend naukowych dotyczą przeszłości. Są one zazwyczaj tworzone przez epigonów lub kontynuatorów, którzy usiłują nadać swoim własnym bieżącym poczynaniom status wywodzący się ze świetności początków myślowych szkoły, do której należą. Nie zawsze jednak legendy mają charakter świadomego fabrykowania funkcjonalnie przydatnej heraldyki, często powstają spontanicznie jako odpowiedź na takie lub inne potrzeby środowiska naukowego lub społecznego. Zazwyczaj legendy naukowe dotyczące przeszłości charakteryzuje selekcja określonych faktów, np. systematyczne przytaczanie ustaleń, które ostały się kontroli naukowej, przy systematycznym pomijaniu pomyłek, niedokładności czy ewidentnych wadliwości.