Z jednej strony sformułowanie nowej teorii, eliminacja wielu konkurujących hipotez niezwykle przyspiesza rozwój nauki. Może tu być przykładem szybki rozwój termodynamiki, oparty na atomistycznej teorii Ludwiga Boltzmana, która ugruntowała teorię ciepła Rudolfa Clausiusa, wyeliminowała hipotezę energetyzmu wysuniętą przez Wilhelma Ostwalda. Z drugiej jednak strony historia nauki zna liczne przypadki hamowania rozwoju nauki przez uznane teorie, które ograniczając możliwe hipotezy kierują badania w ślepe uliczki.-Jaskrawym przykładem takiego stanu rzeczy były długie i bezowocne badania właściwości eteru — ośrodka drgań elektromagnetycznych; nie do pomyślenia było bowiem, by mogły one rozchodzić się w próżni.
